HASENU’L-İSNAD
Hadisun Hasenu'l-İsnad
tabirinin kısaltılımış şeklidir. Muhaddislerin bir Hadis'in isnad yönünden
Hasen olduğunu belirtmek üzere kullandıkları tabirdir.
Muhaddisler, bir Hadis
hakkında bazen yalnızca Hasen hükmü verirler. Bazende ''Haza Hadisun
Hasenu'l-İsnad'' (bu, isnadı Hasen olan bir Hadistir) gibi bir tabir kullanarak
Hasen hükmünü isnada hasrederler. Bu takdirde haliyle farklı bir durumu ifade
etmiş olurlar; zira bir Hadis hakkında Hasen hükmü verdiklerinde o Hadis'in
gerek isnad, gerekse metin yönünden Hasen olduğunu ifade etmişlerdir.
Hasenu'l-İsnad dediklerinde ise Hadis'in senedi Hasen olmakla birlikde metninde
şuzuz veya illet gibi onu Hasen derecesinden aşağı düşüren bir kusurun bulunma
ihtimalinden söz etmiş olurlar. Şu hale göre bir Muhaddis herhangibir Hadis'i
verdikten sonra onu Hasenu'l-İsnad olarak mitelemişse bu onun sadece isnad
hakkında Hasen hükmü veridiğini, metnin bu
hükümden haric olduğunu ifade etmiş olur.
Bir diğer ihtimale göre
Muhaddis, Hasenu'l-İsnad dediği Hadis'in isnadında sırf kendisinin fark ettiği
değişik bir durum (nükte) görmüştür. Bunun için Hadis'i İsnad-ı Hasen olarak
nitelemiştir. Yoksa Hadis'in hem metin, hemde sened yönünden Hasen olduğuna
kesin kanaat getirseydi bu tabiri zaten kullanmazdı.
Bununla beraber
Es-Suyuti'ninde aralarında bulunduğu bazı Alimler, Hadis illminde söz sahibi,
görüşüne itibar edilen, Hafız derecesine yükselmiş bir Muhaddis'in
Hasenu'l-İsnad dediği Hadis'in hem metin hemde sened yönünden Hasen
sayılabileceği görüşündedirler. Bunlara göre böyle bir Alim Hadisleri araştırma
konusunda otoritedir ve Hasenu'l-İsnad hükmünü ancak Hadis'in metin ve senedini
etraflı bir şekilde tetkik ettikten sonra verir. (elfiyye,10) .
Şu halde bir Hadis
hakkında Hadisçiler tarafından Hasenu'l-İsnad hükmü verilmişse bu, esas
itibariyle senedin Hasen olduğunun manasına gelir. Metninde Hasen olmasını
gerektirmez; zira metninde Hasen olabilmesi için şaz ve illetli olmaması
gerekir. Metninde Şuzuz ve illet bulunan
Hadisler zayıf gurubuna girer ve Hasen'den daha aşağı mertebeye dahil olur.